Tìm hiểu về nguồn gốc món bánh gai
Chắc hẳn rất nhiều người đã từng thưởng thức món bánh gai, đặc sản của đồng đồng bằng Bắc Bộ, đậm đà hương vị của lá gai tươi. Nhưng liệu bạn đã bao giờ tự hỏi bánh gai có nguồn gốc từ đâu chưa? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thêm một số thông tin bổ ích về nguồn gốc của bánh gai và những điều thú vị về món bánh này
Tìm hiểu về nguồn gốc của bánh gai
Được biết bánh gai là một món có từ lâu đời của làng quê Việt Nam, nhất là ở các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ. Một trong những thức quà quê vô cùng thơm ngon, vô cùng ý nghĩa, mang đậm hương vị đặc trưng của lá gai.
Có nhiều ý kiến cho rằng: Bánh gai ra đời gắn liều với truyền thuyết Lạc Long Quân. Chiếc bánh có hình dạng vuông, màu đen, hương vị thơm từ lá gai, béo ngậy của thịt mỡ, bùi bùi của đậu xanh và dừa tươi. Sự hòa quyện tuyệt vời từ những nguyên liệu thiên nhiên của đất trời. Vỏ bánh màu đen từ lá gai, mềm dẻo từ bột lá nếp tượng trưng cho sự bền chặt, thủy chung của đôi lứa. Ruột bánh màu vàng của đậu xanh, vị thơm của lạc, dừa, toát lên sự sung túc.
Ngày xưa bánh gai chỉ được làm ở các dịp lễ Tết, dùng để thắp hương gia tiên nhằm tưởng nhớ công ơn sinh thành và nuôi dưỡng của tổ tiên.
Bánh gai đặc sản ở một số vùng đồng bằng Bắc Bộ như: Bánh gai bà Thi Nam Định, bánh gai Ninh Giang Hải Dương, Bánh gai Chiêm Hóa Tuyên Quang, bánh gai Tứ Trụ Thanh Hóa... Mà khi nhắc đến bánh gai và thưởng thức bánh gai là biết được đặc sản bánh gai của tỉnh nào. Một số nơi như Nam Định, Hải Dương bánh gai còn được dùng ở các lễ ăn hỏi, cưới xin.
Khi nhìn thấy bánh gai đầu tiên là mọi người nhìn thấy ngay lớp vỏ bên ngoài được bọc bằng những lớp lá chuối khô thơm thoảng thoảng mùi lá chuối. Khi ta bóc từ từ lớp lá chuối sẽ nhìn thấy phần bánh màu đen đặc sắc.
Bánh gồm vỏ bánh và nhân bánh, đây mới là điểm đặc sắc của từng loại bánh gai của từng vùng. Phần vỏ bánh bao gồm lá cây gai và bột gạo nếp, đường được chế biến tao thành một khối bột dẻo mịn. Còn nhân bánh tùy từng nơi với cách làm các loại nhân cho món bánh gai khác nhau, thông thường nhân bánh gai gồm các nguyên liệu chính là đậu xanh, dừa tươi, đường, mỡ lợn; đối với mỡ lợn có nơi có có nơi không. Phần nhân bánh bạn phải khám phá và tìm hiểu từng loại đặc sản bánh gai của từng vùng với hiểu hết được
Các công đoạn làm bánh gai
1. Nguyên liệu cần chuẩn bị
- 500g bột nếp
- 100g bột sắn
- 20-25g bột lá gai ( 200g lá gai khô)
- 300g đường trắng
- 350g đậu xanh
- 100g dừa nạo
- 100g mỡ gáy héo
- 20g vừng rang
- Nước hoa bưởi
- Lá chuối
- Lạt tre
2. Các bước làm bánh gai
Bước 1: Vỏ bánh
Lá gai được hái về, tước bỏ cuống lá, gân lá, xơ lá rồi phơi khô, cất kỹ. Đến khi làm bánh, đem lá gai khô ngâm nước, rửa sạch rồi đem luộc thật kỹ. Sau đó vớt ra, tiếp tục rửa sạch rồi luộc lại, thời gian luộc của 2 lần khoảng 24 giờ, xong vắt khô kiệt nước, giã nhuyễn
Công đoạn sơ chế lá gai rất cầu kì mất nhiều thời gian chế biến, nên hiện nay mọi người chuyển dần sang sử dụng bột lá gai nguyên chất để rút ngắn thời gian chế biến. Với cách sử dụng đơn giản mà hòa bột lá gai với nước lạnh, cho lên bếp đun, vừa đun vừa khuấy cho chuyển thành hỗn hợp màu đen nhão rồi đem đi chế biến
Bước 2: Làm nhân
- Đậu xanh ngâm trong nước 2 giờ, rửa sạch, đem hấp chính, cho vào cối say nhuyễn
- Mỡ lợn luộc qua cho sạch, cho nước vào luộc đến khi chín tới,vớt ra rổ thái hạt lựu, ướp cùng với 2 thìa cafe đường
- Mỡ sau khi trộn đường, đường tan thì bỏ phần nước đi, lấy nguyên phần mỡ làm nhân
- Cho mỡ vào bát đậu xanh say nhuyễn, cho dừa nạo, đường, trộn đều lên
- Vo thành những viên nhân vừa ăn
Bước 3: Làm vỏ bánh
- Cho bột nếp, bột sắn, đường, một chút muối vào trộn đều
- Cho hỗn hợp bột lá gai đã sơ chế ở trên vào trộn cùng, cho thêm đường nhào đều tay cho thật dẻo, cho vào cối giã nhuyễn đến khi khối bột mịn, dẻo
- Chia bột bánh thành những phần đều nhau
Bước 4: Gói bánh
Thoa dầu ăn vào tay, lấy phần vỏ bánh đã chuẩn bị, dàn đều vỏ bánh, cho nhân bánh vào giữa, gói kín và vo viên bánh lại ( không được để hở nhân).
Viên bánh sau khi vo tròn, rắc thêm 1 lớp vừng bên ngoài cho ngon, gói lại.
Trải 2 miếng lá chuối đè lên hình chữ thập, thoa 1 lớp dầu ăn mỏng vào bề mặt tiếp xúc trực tiếp với bánh tránh để bị dính
Dùng tay hơi đè nhẹ bánh cho dẹt xuống, dùng dây lạt buộc chặt chắn chắn.
Bước 5: Hấp bánh
- Bánh sau khi gói xong, xếp vào xửng chuẩn bị đem đi hấp chín
- Cho nước ngập 2/3 nồi, đun lửa to cho đến khi nước xôi thì đặt xửng vào hấp, hấp trong khoảng 30-35 phút bánh chín
- Bánh chín, nhấc bánh cho ra để nguội.
Bạn có thể tham khảo hướng dẫn cách làm bánh gai truyền thống Ninh Giang Hải Dương để có thêm kiến thức về món bánh gai đặc sắc này
Nếu bạn quan tâm đến bột lá gai có thể tìm hiểu và mua tại Chợ quê. Chợ quê tự hào là cơ sở chuyên cung cấp bột lá gai làm từ 100% lá gai tươi, đảm bảo chất lượng, không chất bảo quản, không tạp chất, không chất tạo màu, an toàn khi sử dụng
+ Tại khu vực Hà Nội. Liên hệ: 0963 274 216
+ Tại khu vực TP.HCM. Liên hệ: 0915 434 189
